HIV, koronavirüs ve maymun çiçeğini geçirdi, damgalanmaktan kurtulamadı

Koronavirüs şimdi gündemden düşmemişken, dünya maymun çiçeği virüsü ile sarsıldı.

9 aylık müddette virüs, 78 ülkede 18 binden fazla şahsa bulaştı.

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Lideri Tedros Ghebreyesus, birkaç gün evvel yaptığı açıklamada, olayların yüzde 70’den fazlasının Avrupa’da, yüzde 25’inin ABD’de görüldüğünü, hastaların yaklaşık yüzde 10’unda ise hastaneye yatış gerektiğini kaydetti.

Maymun çiçeği virüsü nedeniyle, global acil durum ilan edildi. Hadise sayılarının süratle arttığı ABD’deki Kaliforniya eyaletinin San Fransisco bölgesi ile New York eyaletinde de evvelki gün halk sıhhati acil durumu ilan edildi.

Maymun çiçeğinden Afrika dışındaki birinci vefat ise evvelki gün Brezilya ve İspanya’dan bildirildi.

Dünyayı korkutan 3 hastalığı yendi

DHA’nın haberine nazaran; İngiltere’de yaşayan Harun Tulunay (35), dünyayı korkutan üç hastalığı geçirmesiyle dünya gündeminde yer aldı.

Tulunay NCE HIV ile uğraş etti, akabinde koronavirüs geçirdi. Geçtiğimiz haziran ayında ise maymun çiçeği virüsü nedeniyle 11 günü hastanede olmak üzere yaklaşık 3 hafta karantinada kaldı.

Hastalığın farkındalık yüzü oldu

Londra’da maymun çiçeği teşhisi alan Türk hasta Harun Tulunay, yaşadığı hastalık tecrübesini toplumsal medyasından açıkça paylaşan Avrupa’daki birinci hasta oldu.

Tulunay’ın bu açıklamaları, Birleşmiş Milletler (BM) ve DSÖ’nün resmi sitelerinde de paylaşıldı. Avrupa’da maymun çiçeği olduğunu açıklayan birinci hasta olduğu için Dünya Sıhhat Örgütü onu, hastalığın farkındalık yüzü olarak tanıttı.

“Artık tükürüğümü dahi yutamayacak hale gelince hastaneye yatırdılar”

2015’de İngiltere’ye yerleştiğini, 2016 yılının haziran ayında HIV teşhisi aldığını ve koronavirüse de yakalandığını anlatan Tulunay, maymun çiçeği teşhisiyle ilgili deneyimini ise şu biçimde özetledi:

“Bu yıl, tekrar haziran ayında, (12’si 13’ü civarıydı) yüksek ateş ve çok üşüme, titreme, ter boşalması, lenf bezlerimde şişme ile hastalandım. Evvel korona olduğumu sandım zira bütün viral enfeksiyonlar çabucak hemen birebir belirtilerle başlıyor. Lakin 4-5 tane test yaptırdım, hepsi negatif çıktı. Üşüttüğümü ya da ağır bir grip geçirdiğimi düşündüm. Bir haftayı geçmesine karşın ateşim düşmedi, bilakis 40 dereceye kadar yükseldi. Acil servisi aradım, durumumu izlememi, daha da ağırlaşırsam tekrar aramamı söylediler. Alışılmış ki bu benim maymun çiçeği tanısı almamı geciktirdi. Birkaç gün sonra yalnızca burnumda, küçük bir lezyon ortaya çıktı. Kollarımdaki kızarıklıklar yüksek ateşten sanıldığı ve bedenimde yaygın lezyon olmadığı için, kimsenin aklına maymun çiçeği gelmedi.

Daima diğer bir enfeksiyon arandı. Hatta acilde, bademcik iltihabı olduğu düşünülerek penisilin (antibiyotik) verildi. İki hafta sürdü bu süreç. Artık tükürüğümü dahi yutamayacak hale gelince hastaneye yatırdılar. 3 gün sonra da test sonucum olumlu geldi ve tedavime başlandı.

“Türkiye’deki arkadaşlarımı arayıp ağlıyordum”

Dört duvar bir hastane odası, camı bile açılmıyor. Tabipler içeriye girerken hazmat süit (hazardous materials suit, yüksek korunma tulumları) giyiyor, giriş çıkışta sizin dokunduğunuz hiçbir şeye dokunulmuyor, odanıza giren hiçbir şey tekrar dışarı çıkamıyor. Siz aslında dışarı çıkamıyorsunuz, yanınıza kimse giremiyor. Tek gördüğünüz şey hekimlerinizin o muhafaza tulumları içindeki iki gözü. Alışılmış ki ürkütücü bir durum. O günlerde Türkiye’deki arkadaşlarımı arayıp ağlıyordum, sanki ölüyor muyum ben? Hiçbir şey düzgüne gitmiyor, ne oluyor diye çok bir telaş hali yaşıyordum.

HIV’e yakalandığım vakit semptomsuzdum, tedaviye başlandı ve hiçbir yan tesiri olmadan viral yüküm sıfırlandı, çok şükür bulaştırıcılığım bitti. İki kez korona geçirdim. Aşılarım sayesinde hafif geçti. Onlarda bu kadar korkmamıştım.

“İnsanlardan gelen negatif reaksiyonlar yıpratıcı oldu”

Maymun çiçeğinde hastaneden çıktıktan sonra bütün lezyonlar yok olana kadar meskeninizde kapalı kalmak zorundasınız. Bunun ne kadar süreceği de aşikâr değil. Hani koronada 10-14 gün diyorduk örneğin. Bütün o belirsizlikler, ruhsal olarak acayip yıprattı. Lakin en çok da hastalık tecrübemi paylaştıktan sonra (sosyal medyada) insanlardan gelen negatif yansılar yıpratıcı oldu. İngiltere’de bir HIV derneğinde eğitim koordinatörü olarak çalışıyorum.

“Hastalıkla ilgili çok fazla yanlış bilgi yayıldı”

İnsanlar ne yazık ki HIV konusunda da 30-40 yıl evvelki bilgilerle, o ‘AIDS’e dönmüş’ HIV olaylarında kaldıkları için, HIV’e de hala damgalama ile yaklaşıyorlar. HIV yalnızca eşcinsellerin hastalığı sanılıyordu lakin bugün heteroseksüeller ortasında daha fazla yayıldığı kanıtlandı. Artık maymun çiçeğinde de birebir damgalamaları görüyoruz ne yazık ki. Meğer bu hastalıkla ilgili çok fazla yanlış bilgi yayıldı.

“Bir anda hastalık temsilcisi üzere bir pozisyona oturmuş oldum”

Geçtiğimiz günlerde de hastalığın bulaş yollarına dair yeni bir açıklama yayınladı DSÖ tarafından, yan yana uzun mühlet dans ettiğiniz insanlardan bile bulaşabilir dendi. Bu hastalıkla ilgili tecrübelerini toplumsal medyada açıkça anlatan Avrupa’daki birinci hasta da ben olduğum için, bu tecrübemi hastanede çektiğim fotoğraflarım ve videolarımla bir arada bütün dünya ülkeleri ile paylaşmak istediklerini ve bunları kullanarak bir farkındalık kampanyası yapmak istediklerini ilettiler. Memnuniyetle kabul ettim ve bir anda hastalık temsilcisi üzere bir pozisyona oturmuş oldum.

“Sadece eşcinsel bireylerde olduğunu düşündükleri için kendilerine kondurmuyorlar”

İnsanların birden fazla tahminen de lezyonları görüyor fakat damgalanacağını düşündükleri için korkuyor, doktora gitmiyor. Ya da yalnızca eşcinsel bireylerde olduğunu düşündükleri için kendilerine kondurmuyorlar. Farkında olmadan bulaştırmaya devam ediyorlar. Ne yazık ki ben daha bugün İstanbul’da bir dermatoloji uzmanına gittim ve muayenenin ortasında beni haberlerden hatırladığı için muayeneyi kesip (hastalık bulaştıracağımı düşünerek) klinikten çıkardı. Her şeyin daha bu kadar başındayken, durdurabileceğimiz, tedavisi dahi olan bir hastalığı, damgalanma yüzünden, insanları korkutarak daha berbat bir hale getireceğimizden çok telaşlıyım. Tedbir alınmazsa, sıhhat sistemini çok önemli yükler getirebilecek durumda. Bu mevzuda Sıhhat Bakanlığı ve devlet yetkililerinin bir an evvel hem halkı hem de bilhassa acil tabiplerini, aile doktorlarını hakikat bir formda bilgilendirmeleri gerekiyor ki bu türlü belirtilerle gelen şahıslara maymun çiçeği testi de yapılsın. Ayrıyeten aşısı da var ve bir an evvel aşı siparişinin verilmesi, risk kümelerine dağıtımının yapılması gerekiyor.

“Sadece cinsel yolla bulaşan bir hastalık değil maymun çiçeği”

Eğer bedeninizde kabuklu yaralar, su toplamış bölgeler hala duruyorsa, hala bulaştırıcılığınız var demektir. Ne kadar süreceği büsbütün sizin bünyenize bağlı. 2 hafta da olabilir, 1 ay da. Benim için 2,5 hafta sürdü. Ben hastalığı konutumda kalan bir arkadaşımla kullandığımız ortak eşyalardan kaptığımı düşünüyorum. Burnumdaki lezyon dışında bedenimin hiçbir yerinde lezyon yoktu. Boğazım berbatlaştı yalnızca. Şu yanlış anlamayı düzeltmeyi çok isterim. Yalnızca cinsel yolla bulaşan bir hastalık değil maymun çiçeği. Şimdiye kadar daha çok Afrika’da görülüyordu cinsiyet fark etmeksizin. Şu anda dünyaya baktığınızda örneğin Amerika’da 14-15’e yakın konut bayanına bulaştığı biliniyor. Gebe bayanlara bulaştığı açıklandı, çocuklarda ortaya çıktı.

Dünya çapında 18 bin hadise var ve her 5 günde bir açıklanan sayılar da artıyor. Demek ki bu, herkesi etkileyebilecek bir hastalık. Lakin insanlara daima yanlış bilgilendirmeler yapıldı başlarda. Yalnızca eşcinsel bireyleri etkiliyor, aşikâr bir kesim ortasında çok sık görülüyor halinde. Bu da başka insanların korunmamasına, hatta tahminen çocuklarına, eşlerine, daha risk kümesi altındaki insanlara bulaştırmasına sebep oldu.”